Biraz önce meslek hastalıkları grubumdan sizinle ilgili bir mail aldım. Mailde yapılan bir çalışmadan bahsediliyordu: Veteriner hekimlik, tarım toplumundan, şehirli bir sanayi toplumuna geçişle birlikte, daha çok evcil hayvan odaklı ve daha çok kadınların yaptığı bir meslek haline gelmiştir. Örneğin, ABD’de her 10 veterinerden 6’sı kadındır ve klinik veteriner hekimlik yapanların %75’inden fazlası yalnızca ya da ağırlıklı olarak evcil hayvanlarla çalışmaktadır. İntihar ise modern toplumda sürekli artma eğiliminde olan bir sorundur. ABD’de altı bilim insanı (Susanne E. Tomasi; Ethan D. Fechter-Leggett; Nicole T. Edwards; Anna D. Reddish; Alex E. Crosby; Randall J. Nett) veteriner hekimler arasındaki intihar kaynaklı ölümleri araştırdı.
Çalışma için ABD’de 1979-2015 yılları arasında ölen 11.620 veteriner hekimin ölüm kayıtları incelendi. Sonuçlar ürkütücüydü.
Çalışma sonucunda, veteriner hekimlerin intihar nedeniyle ölüm oranları ABD geneline göre birkaç kat yüksek bulundu…
…..Kadın veterinerlerin intihar nedenli ölüm oranı erkeklerin neredeyse iki katıydı…En yaygın yöntem ateşli silahlardı. Ancak ölümler en çok (her 10 ölümün dördü) ilaç zehirlenmesi kaynaklıydı…. ABD toplumuna göre 2,5 kat daha fazlaydı….. evcil hayvan veterinerliği yapanlarda intihar…… daha yüksek bulundu…
Araştırmacılar “uzun çalışma saatleri, yüksek müşteri beklentileri, kötü iş-yaşam dengesi, umulmadık mesleki durumlar, kötü haberleri bildirme sorumluluğu, aşırı iş yükü, veterinerlik bakım maliyetlerinin yükselmesi, mesleki yalıtılmışlık, öğrenci kredisi borçları, kıdemli meslektaş desteği eksikliği” gibi faktörlerin bu sonuçlarla ilgili olabileceğini söyledi.
Bu çalışmayı okuduktan sonra Google’da araştırdım. Ülkemizde de buna benzer bir iki haber olduğunu gördüm.
Sizlerle çalışırken fark ettiğim ve en önemsediğim sorun ise radyasyondu. Sizinle bunu çok konuşmuştuk. Meslek odanızla da…
Sizin de riskiniz olduğu için İSG konusunda Sağlık Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı, Tarım Ve Orman Bakanlığının birlikte çalışmaları gerektiğini düşünüyorum.
Kanımca 6331 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinin nedeni ne olursa olsun; İSG konusunda tüm sektörlerde olan sıkıntıları vurgular. İSG’ nin içinde olan eğitim süreci ile de sıkıntıların çözümüne giden tıkanıklıklar açılır ya da en azından farkındalıklar oluşur. Sonrasında da çözümler gelir. Ülkemizde çözümler henüz tüm sektörleri kapsamasa da yine de bu konuda yol alındığını düşünüyorum.
ABD’de yapılan çalışmayı yapanlar, intihar etme nedenlerini değerlendirmişler. Bu şekilde zor koşullarda çalışan birçok meslek mensubu da var. Yine de tüm bunlar intihar nedeni olmamalı. Tüm bu sorunların çözümüne giden yolda, bu çalışma çok katkı sağlayacaktır. Yapılan çalışmaların ana nedeni budur. Bakın durum bu demektir. Fark ettirmektir. Sorun ancak fark edilince ele alınır değil mi?
Radyasyondan korunmak sadece kurşun önlük takmakla olmaz ve bazı önlemler de alınmalıdır. Çözüm önerisi olarak, tüm veterinerler birleşerek ortak bir röntgen birimi kurabilirsiniz ve birimin bir de aracı olur. Röntgen gerektiğinde buraya götürülür ve uzun vadede sizlerin de sağlığı olumsuz etkilenmemiş olur dediğimde, maliyeti yüksek ve hastanın bir daha geri dönmemesi; yani hastanın kaçması anlamına gelmekte demiştiniz. Size röntgen makinesini satan kişi ile tesadüfen karşılaştığımda o da, bu cihazların radyasyon birimi az; insanlardaki gibi çok zararlı değil ve zaten nadir de kullanılıyor demişti. Dilerim dediği doğrudur ve haklıdır. Bu konuda farklı yapılmış bir çalışmanın sonucunu okumayı istemeyiz.
Sadece makineler değil ki sorun; röntgen çekerken hayvanları tutmak da gerekiyor. Bunu hep siz yapmayın. Hayvanların sahiplerine nasıl tutmaları gerektiğini anlatın. Öğretin. Fark ettirin onlara da. Hasta kaybetmeyi düşünmenize gerek olmaz o zaman. Onlar da duyarlıdır, iyi ve anlayışlıdırlar. Minik sevimlilerden dost, arkadaş, evlat edinmişlerdir çünkü. Onlar da tıpkı sizler gibi severler. Hayvan seven insanlardan zarar gelmez derler. Sevdikleri minik dostlarımız yüzünden, sizlere de zarar gelmesin. Bunu hiç mi hiç istemeyiz. Sağlıcakla kalın.
İşyeri Hekiminiz
Sevgili Meslektaşım,
Belli ki işinizi çok önemseyen bir hekimsiniz. Açıkça yazmasanız da birlikte çalıştığınız veteriner hekimlerin kurşun kaplı röntgen odalarının olmaması sizi endişelendirmiş ve belli ki üzülmüşsünüz. Kendinizce çareler aramış ve yön de göstermişsiniz. Üzülmeyin. Bildirim görevinizi de bizleri bu durumla ilgili bilinçlendirerek yerine getirmiş oldunuz. Kelebek etkisini bilirsiniz. Onun için içiniz rahat olsun.
Röntgen odası kurmanın maliyetinin yüksek olması gibi bir bahane kabul edilemez. Röntgen çekiliyorsa eğer yönetmeliklere de uygun olmalıdır.* Ayrıca önerdiğiniz çözüm uygulanabilir. Ortak bir röntgen birimi, tek tek yapılacak maliyetleri düşürüp hasta kaybetmeyi de önleyebilir. Bazı yerlerde hayvan hastaneleri var. Buralara sevk edilebilir. Tabii hasta kaybetmemek için de bir sistem geliştirilmesi gerekebilir. Nasıl aile hekimleri birimlerinde röntgen çekemiyorsa, hastaneye sevk ediyorsa aynı şekilde bir sistem kurmak zor olmamalı. Radyasyon özellikle de iyonize radyasyon önemli. Bilinçli olmalı ve bilinçli kullanılmalı…
Oysa MF puanıyla veteriner fakültesini kazanmak ve 5 yıl okumak ne zor,
Özellikle ülkemizde istihdamı her geçen gün azalıyor maalesef:)
Dilek’ciğim sorunlar fark edilince çözüme ulaşır değil mi? Bir nebze de olsa buna katkı sunmuşumdur umarım.